Ý nghĩa của đồ thờ bằng đồng trong không gian thờ cúng

Từ xa xưa, trong mỗi gia đình người Việt đều có bàn thờ tổ tiên. Mỗi bàn thờ có sự bài trí khác nhau, song đều có bát hương, bài vị và ống hương, đèn nến….

Ngày nay gia chủ thường chú trọng vào sự bề thế của ban thờ và lựa chọn đầu tiên là đồ thờ bằng đồng vừa bền đẹp, vừa mang dáng dấp truyền thống. Một ban thờ sẽ gồm những gì và được bài trí ra sao? Đồ đồng Vũ Dương xin chia sẻ trong bài viết sau.

1. Lư hương (đỉnh đồng)

Lư đồng được đúc bằng đồng nguyên chất và thường chạm trổ biểu tượng song long chầu nguyệt hoặc để trơn. Đỉnh dùng để xông trầm (bỏ trầm hương vào bên trong, khi trầm được đốt khói tỏa ra thông qua miệng con nghê giống như làn khói hương).

Trầm là một loại thảo mộc quý hiếm toả ra mùi thơm thanh khiết cho không gian tâm linh, mùi thơm thanh khiết, giúp đầu óc tỉnh táo thư thái đặc biệt khói trầm có công năng trừ tà, lấn át xú khí rất tốt.

Biểu tượng con Nghê trên đỉnh lư hương là hình tượng sáng tạo của cha ông lấy hình ảnh từ loài chó nhà, con vật trung thành và bảo vệ nhà cửa vì thế con Nghê có ý nghĩa bảo vệ, xua đuổi tà khí.

Ý nghĩa của hình ảnh chiếc đỉnh đồng

Đỉnh cũng tựa như chiếc bát hương, mỗi khi nàn khói trầm tỏa ra khắp ban thờ cũng là lúc giao thoa giữa hai thế giới. Cõi Trần và cõi Dương.

Đỉnh cỏ tạo hình Rồng, Nghê là những linh vật mang lại sự linh thiêng và bảo vệ tôn nghiêm nơi thờ cúng. Sức mạnh của hai linh vật này khiến cho ma, quỷ, tà khí bất xâm.

Phân biệt con Nghê và con Lân trên lắp chiếc đỉnh đồng

Con Nghê là linh vật đặc biệt của văn hóa Việt Nam, con Lân thuộc văn hóa Trung Hoa. Về hình dạng, con Lân giống sư tử, đầu có 1 sừng, chân ngựa, mình tròn mập có vảy, đuôi ngắn, miệng ngậm quả cầu, hay ngồi chống chân lên quả cầu.

Con Nghê có kỳ mà không có sừng, mình thon nhỏ, dáng thanh, đuôi dài, trông rõ ràng dáng chó. Một số bình hương, chân đèn gốm Việt Nam thời Chu Đậu làm vào khoảng thế kỷ 16, 17 cũng có hình con lân, nhìn vào thì thấy rõ ngay là con lân chứ không phải

2. Hoành phi, câu đối

Thời xưa thường dùng Bức hoành phi câu đối được sơn son thếp vàng. Nền sơn đen, chữ tô đỏ hoặc vàng hay chữ khảm xà cừ. Ngày nay chất liệu đồng dần thay thế vì tính ưu việt của nó như có độ bền cao hơn, chạm khắc hoa văn tinh xảo hơn. Có gia đình cầu kỳ làm bức hoành phi theo hình thức cuốn thư rất đẹp.

Ý nghĩa của đại tự viết trên hoành phi mang nội dung ca tụng công đức của tổ tiên hoặc tỏ lòng kính trọng của con cháu đối với tổ tiên như:

Những câu đề trên bức hoành phi thờ cúng tổ tiên:

+ Đức Lưu Quang ( Đức độ sáng mãi )

+ Phụng Gia Tiên ( Thờ cúng tổ tiên)

+ Mộc Bản Thủy Nguyên ( cây có gốc, nước có nguồn)

+ Vạn Cổ Anh Linh ( muôn thuở linh thiêng)

+ Ẩm Hà Tư Nguyên ( uống nước nhớ nguồn )

+ Quang Tiền Thùy Hậu ( gương sáng người trước, để phúc người sau)

+ Tổ Củng Tôn Bồn ( Tổ tiên gây dựng, con cháu đắp bồi)…

 Chữ viết trên Câu đối

Ở hai cột phía trước bàn thờ hoặc trên tường có treo mỗi bên một câu đối. Câu đối bằng đồng vàng chữ được thúc nổi, màu vàng sáng bóng. Nền được sơn son đen tạo độ tương phản màu sắc rất đẹp. Các bức hoành phi hay câu đối thường được viết bằng chữ Hán và bên dưới có chữ quốc ngữ đề tự, giải nghĩa. Nhưng cũng có gia đình viết cả câu đối và hoành phi bằng chữ Nôm.

Cũng như bức hoành phi, nội dung câu đối với tổ tiên hoặc ca tụng công đức của tổ tiên hoặc ca tụng công đức của tổ tiên, ví như:

Tổ tông công đức thiên niên thịnh

Tử hiếu tôn hiền vạn đại xương

Có nghĩa là:

Công đức tổ tông nghìn năm thịnh

Hiếu hiền con cháu vạn đời ngay

Hay câu đối treo ở một gia đình mà ông cha xưa có công với nước:

Tổ tiên phương danh lưu quốc sử

Từ tôn tính học kế gia phong

Đại ý là:

Tiên tổ danh thơm ghi sử nước

Cháu con cố gắng học nói cơ nhà